REVIEW “ĐẢO GIẤU VÀNG” – Robert Louis Stevenson

Những bài học về sự trưởng thành thông qua chuyến hải trình phiêu lưu kỳ thú

___________

Khi bước vào hành trình của Jim Hawkin đến Đảo Giấu Vàng, tôi như được sống trong lòng đại dương, tự tưởng tượng bản thân là một chàng thủy thủ lão làng – một người mang trong mình ngọn lửa phiêu lưu bất diệt trải dài khắp bốn phương trời. Hòa cùng dòng nước, cùng những ngọn sóng đang dâng trào, tôi lặng ngắm mặt trời đang chìm dần trong tư thế trôi dạt giữa ngàn khơi, để rồi từ lúc nào không hay, tôi đã nếm vị mặn chát của sóng biển ngay trên đầu lưỡi.

Đảo Giấu Vàng, một danh từ mà có lẽ khi thoạt đầu nghe đến, hẳn bạn sẽ mường tượng về một hành trình rất dài, rất xa xôi và mỏi mệt nữa. Nhưng không, hành trình đến Đảo Giấu Vàng đó thực ra chỉ ngắn bằng một giấc ngủ trưa, sẽ không tốn nhiều thời gian để bạn hoàn thành nó, và dư vị của nó cũng thật khó quên làm sao. Robert Louis Stevenson cũng là một người kể chuyện có tài nữa, bởi vậy nên cuốn tiểu thuyết xuất bản năm 1883 này mới trở thành kinh điển trong làng văn thế giới đến tận ngày nay. Và đây, hãy nghe nhân vật trung tâm của tác phẩm – cậu bé Jim Hawkin – kể cho bạn nghe chuyến phiêu lưu có một không hai trong đời cậu.

Nó bắt đầu thế nào nhỉ? Đó là khi Jim gặp Bill Bones lần đầu trong quán rượu nhà mình. Khi thấy vẻ mặt già dặn, khi nghe chất giọng hào sảng và ngắm khuôn mặt đầy sương gió của Bill, trong lòng cậu đã dấy lên niềm khao khát mãnh liệt được sống như một thủy thủ đích thực, ngày ngày chiến đấu với biển, với trời. Nhưng biển cả là chốn chứa vô vàn điều bí mật và một đời thăng trầm của người thủy thủ cũng là thứ cậu hoàn toàn chưa hiểu rõ. Thật vậy, bề ngoài Bill chỉ là thủy thủ tầm thường, nhưng thực ra y đang che giấu một bí mật cực lớn: trong tay y đang nắm giữ tấm bản đồ dẫn lối tới kho báu của băng hải tặc huyền thoại Flint. Và khi bí mật đó lộ ra, y buộc phải tìm một người để truyền lại vật báu đó, hòng tránh bị cướp đoạt bởi các kẻ thù cũ của băng Flint. Tình cờ thay, Jim Hawkin vô tình lại trở thành kẻ may mắn đó, và cũng từ đây cuộc hành trình của cậu đến Đảo Giấu Vàng chính thức bắt đầu.

Một hành trình bắt đầu là một thế giới mới được mở ra, một chân trời bao la với sóng, với gió, cùng những đại dương sâu thẳm. Đó cũng là chốn đầy rẫy nguy hiểm với những hải tặc mưu mô xảo xuyệt cùng những bí mật khuất lấp dưới đáy biển khơi. Băng băng trên con tàu chở theo niềm hy vọng, Stevenson sẽ từng bước dẫn bạn tiến vào hành trình của Jim Hawkin, đồng hành cùng cậu còn có John Trelawney và bác sĩ Lee Livesey. Cùng nhau họ đối mặt với hàng loạt thử thách đến từ biển cả và trên chính con tàu của họ. Giông tố, sóng thần, phản loạn, cướp tàu. Thử thách chồng chồng thử thách. Nguy cơ trùng trùng nguy cơ. Thế nhưng, càng khó khăn bao nhiêu, hành trình của họ lại thú vị, gay cấn bấy nhiêu. Con người có dịp bộc lộ mưu trí, lòng quả cảm và tinh thần mạnh mẽ trong từng đường đi nước bước. Để rồi, một cái kết viên mãn đã chứng minh rằng: tìm ra châu báu chưa hẳn là điều quan trọng nhất, mà những gì chúng ta đã trải qua, đã làm được để đến với những châu báu đó, mới thực sự là những giá trị trường tồn.

Điều khiến tôi thích thú nhất ở quyển sách này là song hành với một mạch truyện hồi hộp và kịch tính, tác giả vẫn chú trọng nhiều vào chiều sâu tâm lí và sự phát triển của từng nhân vật. Ông cài cắm nhiều tình tiết thông minh và giàu ý nghĩa cho câu chuyện của từng mỗi cá thể, giúp mạch truyện không bị quá ngộp thở theo mô típ phiêu lưu mạo hiểm đơn thuần, mà ngược lại, rất hài hòa, sống động tưởng chừng như người đọc cũng sống trong mỗi nhân vật mà ông tạo ra. Điển hình nhất phải kể đến chính là cậu bé Jim Hawkin và tên hải tặc John Silver.

Khi hành trình của Jim đưa cậu nhích gần hơn với Đảo Giấu Vàng, người đọc cũng cảm nhận được sự trưởng thành từng ngày của cậu. Lênh đênh trên những cơn sóng nước, sống trên chiếc tàu chòng chành, Jim hiểu được rằng biển cả cũng giống như cuộc đời, cậu vừa phải học cách yêu cũng như sống hòa hợp với nó. John Trelawney dạy cậu cách trân quý những cơn gió mát lành, những vựa cá trù phú từ biển khơi sâu thẳm, đồng thời cũng phải sống thuận theo tự nhiên, học cách chống đỡ con tàu trước sự dữ dội mà nó mang lại. John Silver dạy cậu sự bình tĩnh, điềm đạm để không bị những cơn bốc đồng tuổi trẻ chiếm ngự. Đồng thời, sự phản bội của y cũng giúp cậu nhìn nhận thực sự về hai chữ “hải tặc” mà bấy lâu cậu vẫn thầm ái mộ, và về những đức tính làm nên một người thủy thủ chính trực sau này. Từ một nhân vật chính theo kiểu “người được chọn bất đắc dĩ”, Jim dần chinh phục trái tim bạn đọc theo từng diễn biến và chứng tỏ sự xứng đáng tuyệt đối với chính kho báu mình tìm được.

Đối lập với Jim Hawkin là John Silver, một tên hải tặc lão làng đúng nghĩa. Một điều thú vị mà tôi nghĩ ít ai để ý ở tác phẩm này, đó là diện mạo và câu chuyện đằng sau của nhân vật phản diện này đều được chăm chút tỉ mỉ đến khó tin. Quả thật, nếu Jim chỉ là một chàng thủy thủ gà mờ chả có tài cán gì, thì sự xuất hiện của John như một quả bom nổ chậm, chỉ chực chờ để áp đảo hào quang nhân vật chính.

Hãy xem màn chào hỏi đầy ấn tượng này: hắn xuất hiện với một tướng mạo già dặn với những vết sẹo khoằm sâu loang lổ, với cái chân gãy khuệnh khoạng cùng con chim mỏ vẹt bí ẩn luôn đậu trên vai. Sự ranh ma của John là khỏi phải bàn, hắn biết lợi dụng kẻ khác chịu trận thay mình, biết lật lọng trong lúc khốn cùng, và chính bởi vậy cả nhóm của Jim đã bị hắn chơi một vố rất đau ở đoạn kết. Hơn thế nữa, tuy được giới thiệu là thủy thủ, nhưng tài năng của John lại… quá tầm một thủy thủ bình thường. Hắn có thể nấu ăn, lái tàu, lãnh đạo, lập mưu và kĩ thuật chiến đấu cũng không phải dạng vừa. Thực tình mà nói, tuy có phần hơi tội nghiệp cho nhân vật chính, nhưng tôi phải thừa nhận rằng sức hút đến từ tên hải tặc này còn hấp dẫn hơn hẳn mọi nhân vật khác. Và tôi cũng tin rằng, có lẽ, chính Jim đã học hỏi nhiều nhất từ y nữa cũng nên, bởi vậy mới nói: “Kẻ thù đôi khi còn giúp ta nhiều hơn bạn bè”.

Gấp lại những trang cuối của Đảo Giấu Vàng, tôi lại nhớ đến Cánh Buồm Đỏ Thắm của Alexandre Grin và Những Đứa Con Của Thuyền Trưởng Grant của Jules Verne. Tất cả đều là những chuyến hải hành mạo hiểm trên đại dương, đều là những hành trình trưởng đầy sóng gió và bão giông. Có lẽ, những câu chuyện về biển, về những người thủy thủ đều giống như vậy, đều mang một vẻ đẹp vừa tráng lệ vừa khỏe khoắn tựa những con sóng dữ mỗi lúc triều cường dâng lên vậy. Nếu bạn là một thiếu niên, tôi tin chắc Đảo Giấu Vàng sẽ luôn là một hành trình phiêu lưu đầy mê say và hứng khởi. Và nếu cuốn sách đến tay bạn khi đã qua lứa tuổi đó, thì hẳn trong thâm tâm bạn đã thường trực sẵn một nụ cười đầy hoài niệm khi ngẫm lại những bước đường đời trên con đường trưởng thành của chính mình.

Review của độc giả Kiên Trần – Nhã Nam reading club

Bạn có thể tìm mua sách tại: