REVIEW “HOA TRÊN MỘ ALGERNON” – Daniel Keyes

❌ CÓ SPOIL ❌

Hoa trên mộ Algernon là một cuốn sách thuộc thể loại khoa học giả tưởng. Công bằng mà nói thì mình không phải là fan của thể loại sách này nhưng lại đánh giá khá cao cuốn sách về tính nhân đạo cũng như  thông điệp mà tác giả muốn truyền tải.

Nhân vật chính của cuốn sách là anh chàng Charlie Gordon 32 tuổi bị mắc chứng thiểu năng chí tuệ với IQ 68. Anh làm công việc dọn vệ sinh tại một tiệm bánh và luôn khát khao được trở nên thông minh để được mọi người nhìn nhận mình như một người bình thường. Anh đồng ý tham gia vào một thí nghiệm bất chấp hậu quả – mà tại đó, các nhà khoa học sẽ can thiệp vào não bộ để gia tăng trí thông minh của anh. Nói “ thí nghiệm” mà không nói “phẫu thuật” hay “ trị liệu “ là do phương pháp này mới chỉ được thử nghiệm trên động vật, mà cụ thể ở đây đối tượng là chuột bạch – Algernon – cái tên được nhắc đến nhan ở đề của cuốn sách. Xuyên suốt nội dung là những bản “ báo cáo tiến bộ “ và sau đó là những dòng nhật kí của Charlie ghi lại quá trình anh ta từ một người thiểu năng trí tuệ đến một thiên tài và những gì xảy ra sau đó. Thông qua những trang viết này, người đọc có thể nhìn thấy rõ ràng quá trình phát triển của anh được biểu hiện thông qua hệ thống chính tả, dấu câu, cách dùng từ cũng như những vấn đề mà anh ta đề cập tới.

Những tưởng khi trở nên thông minh, anh ta sẽ hạnh phúc nhưng không, anh ta càng nhày càng đơn, lạc lõng, bị bạn bè xa lánh và khi đã nhớ lại dược toàn bộ quá khứ của mình, anh lại bị những bóng ma kí ức đó ám ảnh.

Mình đã được nghe nhiều người review về cuốn sách này nên khi Nhã Nam tái bản lại đã vô cùng hào hứng đón đọc. Khi chưa đọc cuốn sách, mình ở trong trạng thái ngờ vực và tò mò: Khi trở nên thông minh thì đồng nghĩa với cuộc sống hạnh phúc chứ, tại sao lại trở nên bất hạnh?.Thậm chí từ ngờ vực mình còn đi đến suy nghĩ liệu tác giả có đang cố gắng lèo lái suy nghĩ của người đọc để xin xỏ trạng thái đồng cảm hay không. NHƯNG KHÔNG! Cách dẫn dắt cũng như lí giải lại vô cùng hợp lí. Từ cuốn sách này mà mình đã rạch ròi được hai khái niệm thiểu năng mà ngày nay người ta hay đề cập tới.

Hoa trên mộ Algernon là một cuốn sách không có cốt truyện khó đoán nhưng vẫn thu hút được sự chú ý của mình. Phần lớn là do những vấn đề và thông điệp mà tác giả muốn đề cập tới mà một trong số đó – điều làm mình ấn tượng nhất đó là “ Quyền con người “. Charlie đã không dưới 5 lần nhấn mạnh rằng “ anh cũng là con người”, kể cả khi anh còn là một kẻ khù khờ hay khi trở thành một thiên tài.Trong quá khứ anh bị đánh đập, bị cười nhạo chỉ vì anh kém nhận thức. Ở hiện tại anh bị đem ra để trình diễn, để thuyết giảng về các phương pháp mới. Anh không vô ơn với những người đã giúp mình nhưng luôn chán ghét cái cách mà họ coi anh là một mẫu vật thí nghiệm, là sản phẩm của khoa học. Anh khát khao được làm một người bình thường, được yêu, được khẳng định mình, được công nhận không chỉ từ những người không quen biết ngoài kia mà đặc biệt còn từ những người thân thuộc nhất.

Cách nuôi dạy trẻ khi cha mẹ có con bị thiểu năng trí tuệ cũng là một vấn đề mà tác giả đề cập tới. Rose và Matt – cụ thể là Rose, thay vì nhìn nhận thẳng thắn về con mình để tìm cách giải quyết, thì họ tự dối mình, dối người rằng con tôi bình thường, khi lớn lên nó mới chứng tỏ được nó xuất chúng ra sao. Điều này vừa tạo áp lực cho bản thân mình đồng thời cũng làm Charlie cảm thấy áp lực về sự thấp kém của mình. Không chỉ vậy, khi đã vụn vỡ cái ảo tưởng đó, họ ruồng bỏ con mình để anh mang thêm một sự bất hạnh không được yêu thương khác. Hãy thẳng thắn thừa nhận rằng xã hội ngoài kia cũng đang có những ông bố bà mẹ như thế. Hãy thương yêu con cái nình theo cách phù hợp với nó nhất, kể cả khi nó có “ đặc biệt “.

Hoa trên mộ Algernon là một cuốn sách buồn, sách gần 400 trang nhưng chưa nối 10 trang mang không khí vui tươi nên nếu bạn đang mang trong mình một “tâm trạng tan hơi chậm” thi mình nghĩ bạn nên để cuốn sách lại vào một dịp khác ổn định hơn.

Ý tưởng tác động vào não bộ để điều trị thiểu năng trí tuệ là một ý tưởng hay mà mình thật sự hi vọng với sự tiến bộ của y học hiện đại, một ngày nào đó nó sẽ không còn là một ý tưởng điên rồ trong tiểu thuyết nữa mà sẽ thành sự thật, mở ra hi vọng cho hàng triệu những người kém may mắn hơn được sống một cuộc sống tốt đẹp hơn. Tác giả Daniel Keyes cũng khá thành công trong việc khắc họa tâm lí nhân vật. Đây cũng là một điểm cộng của cuốn sách.

Có người nói với mình, với Charlie, cái kết của anh có thể coi là một sự giải thoát. Bạn nghĩ sao về điều này?

Review của độc giả Đặng Thùy Linh – Nhã Nam reading club

Bạn có thể tìm mua sách tại: