“Luận ngữ và bàn tính” – Tinh hoa về triết lý kinh doanh của người Nhật

Được xưng tụng là “thủy tổ – nhà lãnh đạo tối cao của chủ nghĩa tư bản Nhật Bản”, “một trong 12 người lập ra nước Nhật”, “nhà lãnh đạo cao quý và vị tha”, Shibusawa Eiichi chính là nhân vật đã đặt nền móng cho sự khuếch trương kinh tế thời Minh Trị, kết hợp một cách nhuần nhuyễn luân lý đạo đức vào hoạt động kinh doanh ở Nhật Bản. Cuốn sách “Luận ngữ và bàn tính” của ông là nguồn cảm hứng bất tận cho các công ty hàng đầu tại Nhật ngày nay. Sách đã được Nhà sách Nhã Nam liên kết xuất bản và phát hành.  “Luận ngữ và bàn tính” là cuốn sách mà trong đó Shibusawa Eiichi viết lại tôn chỉ cho suốt cuộc đời kinh doanh của mình: một tôn chỉ tràn đầy tính nhân văn và nề nếp đạo đức Á Đông. Tôn chỉ kinh doanh của Eiichi tìm cách điều hòa, kết hợp nhuần nhuyễn tư tưởng và triết lý của Luận ngữ (cuốn sách hàng đầu về tu dưỡng đạo đức và hoàn thiện bản thân của phương Đông) với chiếc Bàn tính (vật dụng không thể thiếu của doanh nhân). Từ xưa đến nay nhiều người luôn có một quan niệm rằng những người kinh doanh, buôn bán để làm giàu đều là phường gian dối, trí trá. Thế nhưng với những trải nghiệm trong mấy chục năm dấn thân theo nghiệp kinh doanh, Shibusawa khẳng định rằng người làm kinh doanh cần phải có đạo đức và người có đạo đức có thể làm giàu, và sự giàu sang đạt được nhờ có nền tảng đạo đức sẽ bền vững hơn. Triết lý kinh doanh của Shibusawa Eiichi là: – Kinh doanh phải vì sự phồn vinh thịnh vượng của quốc gia chứ không nên chỉ vì sự giàu sang phú quý của bản thân. – Kinh doanh phải gắn liền với đạo đức, với nhân nghĩa, với chữ tín… thì hoạt động kinh doanh mới ổn định, sự giàu sang đạt được mới vững bền. – Kinh doanh mang lại tiền tài của cải rồi tiền tài của cải đó phải phục vụ cho ý nghĩa nhân sinh, cho các hoạt động công cộng nhằm mang lại lợi ích cho đông đảo quần chúng nhân dân.

Nói về cuộc đời của Shibusawa Eiichi, Peter Drucker – một nhà tư vấn về quản trị kinh tế tư nhân, tác giả của nhiều đầu sách bán chạy về kinh doanh – đã nhận xét như sau: “Bản thân Shibusawa, trong suốt gần 50 năm, đã hoạt động như một trung tâm phát triển quản trị một cách không chính thức và không được trả công. Ông đã tư vấn và hướng dẫn hàng trăm công chức, doanh nhân và nhà quản trị trẻ. Ông đã tổ chức một cách không mệt mỏi những chương trình đào tạo và câu lạc bộ quản trị, chủ xướng các khóa huấn luyện, hội thảo và nhóm thảo luận đủ các loại hình”. Đó là lý do khiến Tsuchiya Takao – một nhà kinh tế học chuyên nghiên cứu về Shibusawa Eiichi – cho rằng, nếu so sánh với những người sáng lập những công ty hàng đầu Nhật Bản như Iwasaki Yatarō của Mitsubishi, Matsushita Kōnosuke của Panasonic, Morita Akio của Sony, Honda Sōichirō của Honda Motor, Shibusawa lại ít được biết tới. Mặc dù ở Nhật Bản có hàng loạt tượng đồng của ông được dựng lên để vinh danh, cũng như ông được xưng tụng là cha đẻ của triết lý kinh doanh hiện đại Nhật Bản.

VỀ TÁC GIẢ
Shibusawa Eiichi (1840 – 1931) sinh tại quận Hanzawa, đất Musashino (nay là thị trấn Fukaya, tỉnh Saitama), trong một gia đình làm nghề trồng dâu nuôi tằm và chế tạo thuốc nhuộm bằng lá tràm. Quá nửa cuộc đời mình ông theo đuổi thực nghiệp, sau khi tổng kết lại người ta thấy có đến 500 công ty có liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp tới ông, trong nhiều vai trò khác nhau như giám đốc, chủ tịch, cố vấn, kiểm soát, tư vấn, nhà đầu tư hoặc các chức vụ tương tự. Và những công ty ông từng tham gia đều hoạt động trên rất nhiều lĩnh vực khác nhau từ vận tải đường bộ, đối ngoại, ngân hàng, thương mại và công nghiệp, khai khoáng, gốm sứ, hóa chất, điện lực, bảo hiểm, vận tải đường biển…

Sinh viên Việt Nam